Taalwinkel
Veelgemaakte grammaticafouten
In de onderstaande zinnen staan enkele veel voorkomende grammaticafouten. Herken je ze?
- Hun komen morgen pas om 11 uur.
- Het cadeau wat je voor me hebt gekocht, vind ik heel mooi.
- We hebben er heel veel aandacht aan besteed en willen we daarom ook dat je er goed naar kijkt.
- Het merendeel van de mensen die in Afrika wonen, hebben geen elektriciteit of stromend water.
- Zij kan beter leren als haar zusje.
- We hoeven ons niet zorgen te maken over geld.
- Haar dochter heeft me opgebeld en is in verwachting.
- Het dorp dankt haar charme aan de vele oude boerderijen die er nog zijn.
- Hopend op een betere toekomst werd het land gemoderniseerd.
- Het gebruik van social media in het onderwijs, wat veel studenten een goede ontwikkeling vinden, de laatste jaren fors toegenomen is.
- Wij hebben u toestemming nodig voor deze uitgave.
Antwoorden en uitleg bij de grammaticafouten
Vergelijk je eigen zinnen met de volgende uitwerkingen. Deze zijn thematisch gerangschikt, op het soort fout.
Voornaamwoorden
Zin 1: Hun
Je kunt hun niet gebruiken als onderwerp. Juist is: Zij komen morgen ...
Zin 11: u toestemming
Je vervoegt de meeste bezittelijke voornaamwoorden. Net als mijn toestemming is het bijvoorbeeld ook jouw toestemming en onze toestemming. Juist is: Wij hebben uw toestemming nodig ...
Verwijswoorden
Zin 2: Het cadeau wat
Naar een concreet het-woord (hier: het cadeau) verwijs je met dat. Juist is: Het cadeau dat je voor ...
Zin 8: haar charme
Omdat het dorp een het-woord is, moet je ernaar verwijzen met zijn. Juist is: Het dorp dankt zijn charme ...
Zinsbouw
Zin 3: willen we
De woordvolgorde is niet correct. Je begint de tweede helft van de zin (na en) met een inversie, waarbij onderwerp en persoonsvorm omgedraaid zijn. Na en heb je echter te maken met een gewone hoofdzin. Juist is: We hebben er ... en we willen daarom ...
Zin 7: en is
Hier is sprake van een onjuiste samentrekking, omdat haar dochter in de eerste zin een andere functie heeft dan in de tweede. Juist is: Haar dochter heeft me opgebeld en zij is in verwachting.
Zin 9: Hopend op een betere toekomst
In deze zin hoopt het land op een betere toekomst. Hier is dus sprake van een personificatie, die ontstaat doordat de beknopte bijzin niet correct is gebruikt; het ‘verzwegen subject’ moet hetzelfde zijn als het onderwerp in de hoofdzin. Juist is: Terwijl iedereen hoopte op een betere toekomst, werd het land ...
Zin 10: de laatste jaren fors toegenomen is
Hier is sprake van een ontspoorde zin door een tangconstructie. De tussenzin wat veel studenten een goede ontwikkeling vinden zorgt ervoor dat er per ongeluk een bijzin van het laatste deel van de hoofdzin is gemaakt. Juist is: Het gebruik van social media ... vinden, is de laatste jaren fors toegenomen. Nog beter is om de zin in twee delen te schrijven: Het gebruik van social media in het onderwijs is de laatste jaren fors toegenomen en veel studenten vinden dit een goede ontwikkeling.
Werkwoorden
Zin 4: hebben
Het onderwerp van je zin is enkelvoud: het merendeel (van de mensen), dus je persoonsvorm moet dat ook zijn. Juist is: Het merendeel van de mensen ... heeft geen elektriciteit ... Je ziet dat wonen wel in het meervoud blijft: het gaat hier immers om de mensen die in Afrika wonen en dat onderwerp is een meervoud. Het is echter verdedigbaar om hier woont te gebruiken; je vestigt dan de aandacht op het merendeel in plaats van de mensen.
Vergelijkingen
Zin 5: beter leren als
Bij een vergelijking met ongelijke delen (vergrotende trap) gebruik je dan, bij een vergelijking met gelijke delen (bijvoorbeeld even goed leren als) gebruik je als. Juist is: Zij kan beter leren dan haar zusje.
Ontkenningen
Zin 6: niet zorgen
Bij een onbepaald telwoord (je kunt geen concrete aantallen noemen) gebruik je altijd geen in plaats van niet. Je kunt niet schrijven dat je je twee zorgen maakt; je hebt hier dus te maken met een onbepaald telwoord. Juist is: We hoeven ons geen zorgen ...