Taalwinkel

Afleiding (derivatie)

Je kunt iets toevoegen aan een woord, aan het begin of aan het einde ervan. Dat noem je een afleiding of derivatie.

Bij de afleiding moet je op de volgende dingen letten:

  • Is toevoeging van be-, her-, ver- of ont- voor het woord toegestaan?
  • Is toevoeging van -baar, -ing, -loos, -achtig, -elijk of -vaardig achter het woord toegestaan?

Is de woordsoort veranderd? Zo kan een adjectief (handig) veranderen in een substantief (de handigheid). Een werkwoord (innoveren) kan veranderen in een substantief (de innovatie). Een substantief (de regen) kan veranderen in een adjectief (regenachtig). Verandering van woordsoort heeft consequenties voor het gebruik van de woorden in de zin.

Het is niet mogelijk vrij te experimenteren met woordvormen. Als je niet zeker weet of de vorm juist is, zul je die moeten controleren in het woordenboek.

Aan het begin

  • BE-: beantwoorden
  • HER-: herkansen
  • VER-: verplaatsen
  • ONT-: ontsmetten

Aan het einde

  • -BAAR: vergelijkbaar
  • -VOL: begripvol
  • -ING: ontknoping
  • -ACHTIG: vergeetachtig
  • -HEID: schoonheid
  • -(E)LIJK: aandoenlijk, begrijpelijk
  • -(P/T)JE: stroompje, uurtje, visje

Tip

Lees meer over woordsoorten op Cambiumned . Op deze site vind je ook veel oefeningen.

Gepubliceerd door  Taalwinkel 21 maart 2023